Lao đao, mất uy tín vì lao động bỏ trốn
Ngày 15-9, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) tỉnh Quảng Bình cho biết đã có báo cáo UBND tỉnh Quảng Bình về sự cố 55 người lao động (NLĐ) mới tuyển dụng để lao động thời vụ nông nghiệp đợt 2 nhưng sát ngày nhập cảnh thì bị Hàn Quốc từ chối mà nguyên nhân chính được xác định là do hàng chục lao động đợt 1 đã liên tục bỏ trốn.
Liên tục bỏ trốn
Trước đó, tỉnh Quảng Bình phối hợp với chính quyền TP Yeongju, tỉnh Gyeongsangbuk (Hàn Quốc) tổ chức dự án đưa NLĐ địa phương đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc trong lĩnh vực nông nghiệp, mở ra cơ hội hợp tác, giải quyết việc làm cho lao động nghèo ở nông thôn.
Các lao động thời vụ (đợt 1) ở Quảng Bình đang làm việc tại Hàn Quốc, trong đó nhiều người đã bỏ trốn
Sau quá trình tuyển lựa, giữa tháng 4-2022, 41 lao động nghèo ở các địa phương trong tỉnh Quảng Bình được tuyển chọn để xuất cảnh theo thỏa thuận đưa NLĐ đi làm việc thời vụ ở tỉnh Gyeongsangbuk với thời hạn 5 tháng, công việc chính là thu hoạch, trồng trọt và quản lý hoa màu, nông sản.
Theo Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình, những lao động trên thuộc diện hộ nghèo, khó khăn và đã được cam kết mức thu nhập trên 40 triệu đồng/người/tháng khi làm việc tại Hàn Quốc. Thỏa thuận đã ký kết, dự kiến thời gian về nước của 41 NLĐ là ngày 15-9-2022. Họ sang Hàn Quốc mang theo ước vọng thoát nghèo, song chỉ sau một thời gian ngắn, các lao động lần lượt bỏ trốn khỏi nơi làm việc để ra ngoài lao động bất hợp pháp.
Cụ thể, thống kê của Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình cho thấy đến ngày 12-7, đã có 10 NLĐ vi phạm hợp đồng, bỏ trốn khỏi nơi làm việc. Tuy vậy, chính quyền TP Yeongju vẫn tiếp tục gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Bình hỗ trợ tuyển dụng đợt 2 năm 2022 với số lượng 60 lao động. Sau đó, Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình đã phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố và người đại diện của phía Hàn Quốc tổ chức phỏng vấn, tuyển chọn được 55 lao động nghèo đủ điều kiện tiêu chuẩn để đi làm việc thời vụ nông nghiệp tại Hàn Quốc đợt 2, dự kiến nhập cảnh Hàn Quốc ngày 6-9.
Tuy nhiên, trong thời gian từ cuối tháng 7 đến cuối tháng 8-2022, chính quyền TP Yeongju phát hiện số lao động đợt 1 năm 2022 của tỉnh Quảng Bình tiếp tục bỏ trốn với số lượng lên đến 24 người.
Mất việc làm, mất uy tín
Quay trở lại với đợt tuyển chọn lần 2, khi 55 NLĐ đang được đào tạo, tuyển chọn và làm đầy đủ các hồ sơ, thủ tục để sẵn sàng sang Hàn Quốc làm việc thì đầu tháng 9 vừa qua, Văn phòng Xuất nhập cảnh Daegu, TP Yeongju đã từ chối không cấp giấy chứng nhận cấp thị thực cho lao động thời vụ của tỉnh Quảng Bình. Phía chính quyền TP Yeongju cũng đã chính thức gửi thông báo cho Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình không thể làm các thủ tục nhập cảnh cho người lao động đợt 2.
Bà Đinh Thị Ngọc Lan, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình, xác nhận tính đến nay, trong 41 lao động đợt 1 năm 2022 được tuyển chọn sang Hàn Quốc lao động thời vụ thì hiện đã có 34 lao động bỏ trốn, chiếm tỉ lệ 83%. Vụ việc này đã gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín của tỉnh trong hợp tác quốc tế với TP Yeongju, đã khiến chính quyền thành phố này dừng, không tiếp nhận thêm lao động đợt 2 của tỉnh và dự báo sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong việc tiếp nhận NLĐ trong năm 2023. “Điều này đã thu hẹp những cơ hội việc làm của NLĐ nghèo. Để tránh hiệu ứng dây chuyền, trước đó sở đã tổ chức buổi làm việc trực tiếp với UBND các địa phương và đại diện gia đình NLĐ để xem xét trách nhiệm và thống nhất các phương án, biện pháp để xử lý vấn đề NLĐ vi phạm hợp đồng và vận động họ quay trở lại nơi làm việc. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa yêu cầu được NLĐ ra trình diện” – bà Lan thông tin.
Trước đó, trong quá trình tuyển chọn, Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình đã tổ chức cho NLĐ học ngoại ngữ, giáo dục định hướng, kỹ năng nghề nông nghiệp, chuẩn bị hồ sơ cho NLĐ. Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh đã chi trả khoảng 100 triệu đồng để phục vụ tiếp đón người đại diện của Hàn Quốc, phỏng vấn, tuyển chọn, giáo viên giảng dạy, phiên dịch và các chi phí liên quan; phía NLĐ cũng đã chi trả khoảng 12,2 triệu đồng/người. “Việc đột ngột dừng xuất cảnh của lao động đợt 2 năm 2022 là vì lý do khách quan nhưng đã ảnh hưởng và thiệt hại về kinh phí, tâm lý của không chỉ 55 NLĐ được tuyển chọn lần này mà cả uy tín của tỉnh” – bà Lan nhìn nhận.
Để khắc phục sự cố nêu trên và xử lý những vấn đề phát sinh ngoài mong muốn, Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình đã có văn bản gửi UBND tỉnh đề xuất một số giải pháp, như giao Trung tâm Dịch vụ việc làm Quảng Bình phối hợp với cơ sở đào tạo và các đơn vị có liên quan hỗ trợ lại một số khoản kinh phí cho NLĐ, dự kiến khoảng 9 triệu đồng/người, gồm những khoản học ngoại ngữ, nghề, giáo dục định hướng và một số khoản kinh phí khác; ưu tiên giới thiệu việc làm trong nước và đi làm việc ở nước ngoài theo các chương trình khác, phù hợp nếu NLĐ có nhu cầu. Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh Quảng Bình quan tâm hỗ trợ thêm một phần kinh phí cho NLĐ đợt 2 năm 2022 không thể xuất cảnh được từ nguồn ký quỹ của những NLĐ đợt 1 năm 2022 đã vi phạm hợp đồng, bỏ trốn khỏi nơi làm việc.