98% lao động phi chính thức không tham gia BHXH
Tham gia hội thảo “Thúc đẩy triển khai chương trình hợp tác quốc gia Việt Nam – ILO về việc làm thỏa đáng 2022-2026” do Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) và Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây, bà Chu Thị Lê Anh, giảng viên Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã cho rằng hầu hết lao động phi chính thức đang nằm ngoài mạng lưới an sinh.
Người lao động buốn bán nhỏ, lẻ tại một khu công nghiệp
Theo bà Lê Anh, hiện lao động khu vực phi chính thức vẫn chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu thị trường lao động của Việt Nam (khoảng 68%). Thực trạng về việc làm trong khu vực này cũng không đạt được các tiêu chí của việc làm thỏa đáng do chủ yếu có tính chất giản đơn, không đòi hỏi trình độ chuyên môn kỹ thuật; đem lại thu nhập thấp cho người lao động.
Thời gian làm việc của họ thường kéo dài, hơn 35% lao động phi chính thức làm việc quá 48 giờ/tuần; trong đó, 10,18% phải làm từ 2 công việc trở lên để có thu nhập nuôi sống gia đình. Tuy nhiên, tỉ lệ lao động phi chính thức có mức thu nhập thấp hơn so với mức lương tối thiểu vùng chiếm đến 47%.
Điều đáng quan tâm khác là rất ít lao động phi chính thức được bao phủ bởi lưới an sinh. Cụ thể, có đến 98% lao động phi chính thức không tham gia bảo hiểm xã hội. Điều này dẫn đến hệ thống hỗ trợ người lao động trong những trường hợp rủi ro, gặp biến cố trong quá trình lao động bị hạn chế rất nhiều.
Bà Lê Anh cho hay: “Với những kết quả nghiên cứu như vậy, chúng tôi khẳng định việc làm trong khu vực phi chính thức đang không thỏa đáng. Người lao động trong khu vực này khó có thể tự đảm bảo những quyền lợi của mình, bởi không có căn cứ để được bảo vệ lương, cũng như các quyền lợi khác tại nơi làm việc”.
Ông Đào Quang Vinh, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), nhấn mạnh giai đoạn tới cần gỡ các vướng mắc về thể chế; xây dựng cơ sở dữ liệu; đào tạo nguồn nhân lực; mục tiêu là cải cách an sinh xã hội để theo kịp các xu hướng mới.
