Ngày càng nhiều người qua Hàn Quốc làm thời vụ
Cuối năm 2022, Bộ Tư pháp Hàn Quốc thông tin: Hội đồng Thẩm định bố trí lao động thời vụ người nước ngoài đã nhất trí tuyển dụng thêm 26.788 lao động thời vụ người nước ngoài trong nửa đầu năm 2023, nhằm giải quyết thiếu nhân lực ở vùng nông thôn và làng chài. Theo nhiều lao động người Việt Nam, Hàn Quốc đang cần lượng lớn lao động thời vụ.
Một công đôi việc
Thời gian gần đây, một lượng lao động đang làm việc tại các nông trại Hàn Quốc xuất phát từ diện visa thăm thân. Theo số liệu của Cơ quan Thống kê Hàn Quốc (KOSTAT), tỉ lệ hôn nhân vợ Việt chồng Hàn chiếm gần 40% tổng số hôn nhân quốc tế ở Hàn Quốc. Hiện số lượng cô dâu Việt khoảng 45.000 người. Với số lượng cô dâu lớn như vậy, không khó để giải thích lượng visa thăm thân nhân tăng mạnh trong những năm qua.
Đầu tháng 3-2023, bà Võ Hoàng K. (55 tuổi, quê Tây Ninh) trở về nước sau hơn 1 năm sang Hàn Quốc thăm con gái. Bà cho biết visa thăm thân nhân của bà chỉ có hiệu lực 90 ngày nhưng vì con gái đã có quốc tịch Hàn Quốc nên bà được gia hạn 1 năm. Trong thời gian ấy, bà đi làm tại một nông trại gần nhà con gái ở tỉnh Gyeonggi với thu nhập hơn 40 triệu đồng/tháng.
“Ở quê tôi cũng làm nông nên khi sang Hàn Quốc làm rất nhanh, được chủ đánh giá cao và tìm mọi cách giữ tôi lại. Nhưng visa hết hạn nên tôi phải về chứ làm nông bên đó cũng nhàn, bởi nhờ máy móc. Chỉ có thời tiết vào mùa đông khá lạnh thì có vất vả hơn chút” – bà K. nói. Hơn 1 năm vừa được thăm con cháu vừa có tiền mang về nhà, nếu không tính tiền vợ chồng con gái biếu, số tiền bà tự làm được hơn 350 triệu đồng. Đó là khoản thu nhập mà hàng chục năm làm nông ở quê bà chưa bao giờ tích cóp được.
Nhiều phụ huynh tranh thủ làm việc kiếm tiền trong thời hạn visa thăm thân
Ông Đoàn Văn H. (50 tuổi, quê Kiên Giang) đang làm công việc thu hoạch củ cải cho một nông trại tại tỉnh Jeollanam (Hàn Quốc). Ông H. cho biết con gái ông lấy chồng tại tỉnh này từ năm 2015 nhưng gần đây ông mới có cơ hội sang thăm ông bà sui và con cháu. Cũng như bà K., ông H. được gia hạn visa thăm thân nhân 1 năm. Do quen với việc đồng áng ở quê nên ông xin được đi làm cho khuây khỏa. “Cách tổ chức của họ như một doanh nghiệp nên rất bài bản. Đến nay tôi đã làm được 3 tháng” – ông H. kể.
Chị Đoàn Thị Ngọc Q., con gái ông H., cho biết rất nhiều người Việt Nam sang Hàn Quốc diện thăm thân nhân có sức khỏe tốt, cần cù và ham làm việc nên các chủ trang trại rất thích. Một công đôi việc, vừa thăm được con cháu vừa làm có tiền đưa về nên ai cũng muốn sang Hàn Quốc thăm thân nhân. Điều này cũng đang dần trở nên bình thường tại những gia đình dâu Việt – rể Hàn.
Tránh bị lợi dụng
Theo bà Phạm Thị Hồng Vân, Công ty CP Nhân lực quốc tế Sovilaco, những người sang Hàn Quốc thăm thân nhân có đủ điều kiện và sức khỏe vẫn có thể làm việc thời vụ và việc này khá phổ biến.
Để sang Hàn Quốc, họ đã được con cháu bảo lãnh rồi nên chuyện bỏ trốn hoặc làm chui vì thế cũng ít xảy ra. Nhưng không phải tuyệt nhiên không có, bên cạnh những người có nhu cầu nhập cảnh chính đáng thì vẫn có không ít người lợi dụng xin visa thăm thân nhân để làm việc trái phép tại Hàn Quốc. Do đó, cơ quan thẩm quyền nước này đã đưa ra những điều kiện cấp visa nhằm tránh bị lợi dụng để lao động trái phép.
Ông Nguyễn Gia Liêm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab; thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), cho biết nỗ lực giảm tỉ lệ lao động trái phép tại Hàn Quốc trong thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực. Bên cạnh đẩy mạnh triển khai chương trình EPS, chương trình lao động thời vụ thì việc rà soát, phối hợp với nước bạn để vận động lao động đang cư trú bất hợp pháp về nước cũng là nhiệm vụ thường xuyên nhằm bảo vệ người lao động (NLĐ).
Liên quan đến chương trình thí điểm đưa NLĐ đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam và Hàn Quốc, đến nay đã có 11 tỉnh, thành ký thỏa thuận với các địa phương ở Hàn Quốc để đưa lao động sang làm thời vụ. Một số địa phương khác đang trong giai đoạn đàm phán để ký thỏa thuận. Đây là một chương trình hợp tác lao động có nhiều ý nghĩa, bởi không chỉ giải quyết việc làm ngắn hạn cho NLĐ mà còn giúp họ có cơ hội trải nghiệm và học tập kinh nghiệm tại các nông trại hiện đại ở Hàn Quốc, từ đó giúp ích cho ngành nông nghiệp Việt Nam.