Không bổ sung hệ số lương tối thiểu giờ

Lương tối thiểu giờ sẽ giữ nguyên mức đề xuất 15.600-22.500 đồng tương ứng với bốn vùng, không nhân thêm hệ số như ý kiến của công đoàn và chuyên gia.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã lấy xong ý kiến 15 bộ ngành, cơ quan ngang bộ, 12 hiệp hội doanh nghiệp và 63 địa phương về dự thảo nghị định điều chỉnh lương tối thiểu từ ngày 1/7.

Sau khi tổng hợp góp ý, dự thảo giữ nguyên đề xuất tăng lương tối thiểu tháng thêm 6% từ ngày 1/7, tương ứng 180.000-260.000 đồng so với hiện hành. Nếu được thông qua, lương tối thiểu lần lượt vùng I là 4,68 triệu; vùng II 4,16 triệu, vùng III 3,64 triệu và vùng IV 3,25 triệu đồng. Mức hiện hành dao động 3,07-4,42 triệu đồng, giữ nguyên từ đầu năm 2020 đến nay.

Lương tối thiểu giờ được đề xuất áp dụng cùng thời điểm, với mức tương ứng vùng I là 22.500 đồng; vùng II là 20.000 đồng, vùng III là 17.500 đồng và vùng IV là 15.600 đồng. Lần đầu tiên, dự thảo đưa loại hình lương mới này vào nhằm triển khai quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực từ tháng 1/2021.

Công nhân may khẩu trang phục vụ chống dịch, tháng 2/2020. Ảnh: Ngọc Thành

Công nhân may khẩu trang phục vụ chống dịch, tháng 2/2020. Ảnh: Ngọc Thành

Lương tối thiểu giờ được tính bằng cách quy đổi tương đương từ lương tối thiểu tháng chia cho số giờ làm việc bình thường. Khi góp ý, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam kiến nghị nhân thêm hệ số 1,3-1,5 vì mức đề xuất quá thấp so với mặt bằng chung thị trường lao động. Nhiều chuyên gia cũng góp ý xem lại phương pháp tính để bảo vệ quyền lợi của nhóm lao động làm công việc linh hoạt, bán thời gian.

Song Bộ Lao động Thương binh Xã hội giữ nguyên đề xuất, lý giải công thức quy đổi từ lương tháng sang lương giờ trên thế giới có ba cách: Quy đổi tương đương; quy đổi mức cao hơn có tính thêm hệ số và quy đổi thấp hơn. Nếu chọn cách quy đổi thấp hơn sẽ không bảo vệ được người lao động.

Cách tính thêm hệ số bổ sung vào lương tối thiểu giờ sẽ bù đắp chế độ mà lao động làm việc bán thời gian, không được hưởng so với lao động hưởng lương tháng, như nghỉ lễ, Tết hàng năm… Song luật hiện hành không phân biệt chế độ giữa hai loại hình hưởng lương trên nên không có căn cứ để tính thêm hệ số.

Mặt khác, cơ quan chuyên môn lo ngại tính theo cách này khiến người lao động dễ dịch chuyển từ hưởng lương tháng, làm việc trọn thời gian sang hưởng lương giờ khiến quan hệ lao động bị xáo trộn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất kinh doanh, khó mở rộng độ bao phủ bảo hiểm xã hội.

Vì thế, mức lương giờ được tính theo cách quy đổi tương đương từ tháng. Các chuyên gia ILO cũng khuyến nghị Việt Nam chọn phương pháp này khi lần đầu áp dụng lương tối thiểu giờ, tránh xáo trộn rồi hoàn thiện sau.

Với mức lương tối thiểu tháng, một số hiệp hội kiến nghị lùi thời gian áp dụng sang ngày 1/1/2023 thay vì 1/7/2022 để doanh nghiệp có thêm thời gian phục hồi sau đại dịch. Nhưng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội thấy rằng điều chỉnh lương tối thiểu tháng từ 1/7 là hợp lý. Thời điểm tăng và mức tăng 6% đã được phần lớn thành viên Hội đồng tiền lương quốc gia thống nhất sau hai phiên họp.

Phân chia vùng cũng sẽ có một số điều chỉnh, trên cơ sở cập nhật lại một số địa bàn sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính và theo đề nghị của UBND các tỉnh.

Nghị định dự kiến áp dụng với lao động được trả lương theo tháng, theo giờ. Với loại hình khác như lương theo tuần, ngày, sản phẩm hoặc lương khoán sẽ do doanh nghiệp lựa chọn quy đổi sang mức lương tháng hoặc giờ, đảm bảo không thấp hơn lương tối thiểu tháng hoặc giờ. Doanh nghiệp không cần thay đổi hình thức trả lương mà chỉ quy đổi ra mức lương tháng hoặc giờ để đối chiếu, kiểm chứng độ tuân thủ quy định của Chính phủ.

Báo cáo của ILO tại Việt Nam năm 2018, Việt Nam có khoảng 23,5 triệu lao động làm công hưởng lương, trong đó 18,4 triệu người làm việc ở khu vực tư nhân và FDI, nhưng chỉ 9 triệu người có hợp đồng lao động. Mức lương trung bình hàng tháng của người lao động làm công hưởng lương khoảng 5,8 triệu đồng. Nếu chia tiền lương hàng tháng cho số giờ làm việc, lương mỗi giờ dao động khoảng 28.500 đồng.

Ở khu vực tư nhân và FDI, người lao động có hợp đồng nhận mức lương cao hơn, lương trung bình tháng và lương theo giờ của nhóm này lần lượt 6,7 triệu và 31.400 đồng.

4 vùng dự kiến điều chỉnh lương tối thiểu từ ngày 1/7

Hồng Chiêu